Τρίτη 31 Μαρτίου 2015

ΤΟ ΕΠΑΘΛΟ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ








Ο Οδυσσέας πριν τρέξει γοργά, είχε διαλογισθεί σε πλήρη αυτοσυγκέντρωση στην Αθηνά.Οι καλοί αθλητές είναι και μεγάλοι πολεμιστές, είναι σφαίρες, βέλη, δρομείς, μαχητές.Είναι η ταχύτητα, η ήρεμη συγκέντρωση, η γαλήνη, η νηφαλιότητα,το θάρρος, η γενναιότητα, η δύναμη, η ισχύς, για αυτό οι πόλεις τους δεν χρειάζονται τείχη. Έχουν τους σωστούς υπερασπιστές και τα κτήματα έπαθλα, αποκτήματα των αγώνων και των μαχών τους, ασημένια και χρυσά, είπε Ο Λαέρτης, που μέχρι τότε άκουγε και τους κοιτούσε σιωπηλά.

Ο Πολεμιστής

Η ΤΙΜΗ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΙΣΤΗ







Ο αληθινός Πολεμιστής, όπως και ο πραγματικός Αθλητής, για
ένα «κότινο» μάχεται αγωνίζεται και πολεμά για κάποια του Πνεύματος ιδανικά.
Διαφορετικά θα ήταν εξαγοράσιμος «μισθοφόρος», άνευ αξίας και τιμής.



Ο Πολεμιστής

Κλιμάκωση Δισκοβόλων



ιΔημητριάδης Κώστας «Δισκοβόλος»

«Kλιμάκωση
 
T' άπρεπα λόγια του Eυρυάλου, αδίκως εξοργίσανε τον Oδυσσέα·
άπρεπα τα 'θελε και τα 'πε. Έμπορας, λέει,
που νοιάζεται για τις πραμάτειες μόνο και για τ' άνομα κέρδη,
κι όχι για ευγενικά αγωνίσματα. Έτσι τα 'πε, και πέτυχε
κι αυτός και ο άλλος, όταν σήκωσε τον μέγα δίσκο
και τον σφενδόνισε πιο πάνω απ' όλα τα σημάδια, μ' ένα βούισμα τέτοιο
που σκύψαν οι μακρύκουποι Φαίακες (χωρίς να υπολογίσουμε|
που, αόρατη, η Θεά χάραξε το σημάδι κάμποσο πιο πέρα). Ωστόσο πόσες άλλες
απρέπειες, δίχως τις ευγενικές προθέσεις του Eυρυάλου,
σκέτες απρέπειες, δίχως να ξυπνήσουνε τη δύναμή μας. Kι είναι να λυπάσαι
γι' αυτή την κοιμισμένη ορμή κι όχι για τις απρέπειες διόλου.
Kαι το χειρότερο, που μόνο για αυτές λυπάσαι.

Γ. Ρίτσος

Δευτέρα 30 Μαρτίου 2015

Προφορική Λογοτεχνία


Διαδρομές του Λόγου
Προφορική λογοτεχνία
Ο όρος «προφορική λογοτεχνία» χρησιμοποιείται σήμερα διεθνώς για να δηλώσει τις λογοτεχνικές δημιουργίες των πολιτισμών που δε γνωρίζουν ή δε χρησιμοποιούν συστηματικά τη γραφή. Τέτοιες δημιουργίες μπορούμε να θεωρήσουμε τα παραμύθια, τις παροιμίες και τα κάθε είδους τραγούδια και ποιήματα, που πριν καταγραφούν απαγγέλλονταν ή τραγουδιούνταν στο κοινό και περνούσαν από γενιά σε γενιά με τη λεγόμενη προφορική παράδοση.



Ως έννοια, η προφορική λογοτεχνία έγινε ευρύτερα αποδεκτή σχετικά πρόσφατα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο σύγχρονος πολιτισμός ανήκει εδώ και αρκετούς αιώνες στη σφαίρα του γραπτού λόγου και όλοι μας σήμερα, ειδικά στο δυτικό κόσμο, συνδέουμε σχεδόν αυτόματα και ασυναίσθητα, τη λογοτεχνία με το γραπτό λόγο. Άλλωστε, στις περισσότερες ευρωπαϊκές γλώσσες, ο όρος «λογοτεχνία» (literature, littérature, literatur, literatura κτλ.), συνδέεται ετυμολογικά με τη λέξη «γράμματα» (το λατινικό litterae). Συνεπώς, για τους περισσότερους σύγχρονους ανθρώπους, ακόμη και για κάποιους μελετητές, ο όρος προφορική λογοτεχνία μοιάζει να εμπεριέχει μιαν αντίφαση.



Η αισθητική και λογοτεχνική αξία της προφορικής λογοτεχνίας συχνά αμφισβητείται. Ωστόσο, μια τέτοια κρίση είναι χωρίς αμφιβολία επιπόλαιη. Σήμερα, υπάρχουν μελέτες που έχουν αποδείξει ότι οι επώνυμοι δημιουργοί της «γραπτής» λογοτεχνίας αντλούν σε αρκετές περιπτώσεις σημαντικά στοιχεία από τους θησαυρούς της προφορικής λογοτεχνίας και ότι ορισμένα σημαντικά έργα, όπως π.χ. τα ομηρικά έπη, το έπος του Διγενή Ακρίτα, οι μεσαιωνικές μπαλάντες στην Ευρώπη, τα δημοτικά τραγούδια κτλ., είχαν μια μακραίωνη προφορική ζωή πριν καταγραφούν. Απλώς, αυτό που δεν πρέπει να ξεχνάμε όταν μιλάμε για προφορική λογοτεχνία είναι ότι πρόκειται για έργα που δεν έχουν δημιουργηθεί για να διαβαστούν, δεν προορίζονται για ανάγνωση· θα πρέπει, λοιπόν, να αξιολογηθούν με κριτήρια διαφορετικά.



Σήμερα, θεωρείται πλέον αποδεδειγμένο ότι όλοι οι πολιτισμοί κι όλες οι κοινωνίες παρήγαγαν προφορική λογοτεχνία πριν από την επινόηση της γραφής. Επρόκειτο για μια λογοτεχνία κυρίως λειτουργικής φύσεως, η οποία συνόδευε τις πιο σημαντικές στιγμές της ανθρώπινης ζωής: για παράδειγμα, υπήρχαν τραγούδια και χοροί για τους ερωτευμένους και το γάμο, για τη γέννηση, τα πρώτα βήματα των παιδιών, για το θάνατο κτλ.· επίσης, υπήρχαν θρύλοι και γενεαλογικοί μύθοι που χρησίμευαν στην εξασφάλιση ή την ενδυνάμωση της κοινωνικής συνοχής, μύθοι με στόχο να εξηγήσουν την ύπαρξη και τη λειτουργία του κόσμου, παραμύθια με ζώα, μαγείες και ήρωες που πρότειναν ή αμφισβητούσαν συγκεκριμένα κοινωνικά μοντέλα, παροιμίες που συμπύκνωναν τη σοφία της κοινωνίας κτλ.



Σε ό,τι αφορά τα γνωρίσματα της προφορικής λογοτεχνίας, τον πλέον σημαντικό ρόλο παίζει το γεγονός ότι πρόκειται για έργα που καλλιτέχνες και κοινό πρέπει να μπορούν να τα θυμούνται από μνήμης και να τα μεταδίδουν από γενιά σε γενιά. Συγκεκριμένα, η προφορική λογοτεχνία χαρακτηρίζεται από απλούστερη σύνταξη, η οποία ευνοεί την παρατακτική σύνδεση και όχι τις δευτερεύουσες προτάσεις, καθώς κι από μια ολόκληρη σειρά μηχανισμών που έχουν ως στόχο να υποβοηθούν τη μνήμη. Τέτοιοι μηχανισμοί είναι οι κάθε είδους επαναλήψεις, οι στερεότυποι στίχοι, φράσεις, εκφράσεις ή λέξεις, τα μετρικά σχήματα στην ποίηση, η τυποποιημένη χρήση των σχημάτων λόγου (π.χ. της μεταφοράς ή της παρομοίωσης) κτλ. Γενικά, μπορούμε να πούμε ότι στην προφορική λογοτεχνία, καλλιτέχνες και κοινό δεν επιζητούν την πρωτοτυπία αλλά την επανάληψη του ήδη γνωστού ή, έστω, την παραλλαγή του, μέσα όμως σε πολύ στενά πλαίσια. Το χαρακτηριστικό αυτό μας οδηγεί σε μια λογοτεχνία η οποία βασίζεται σε πλήθος στερεότυπα και συμβάσεις και με βάση τα σημερινά κριτήρια είναι πιθανό να αξιολογηθεί αρνητικά (χαρακτηριστικά παραδείγματα για όλα τα παραπάνω γνωρίσματα είναι, βέβαια, τα ομηρικά έπη και τα δημοτικά τραγούδια).

Σάββατο 28 Μαρτίου 2015

Ένα Σονέτο για την Καλλιπάτειρα


Ο Διαγόρας μεταφέρεται στο στάδιο από τους  γιους του.

Καλλιπάτειρα

«Αρχόντισσα Ροδίτισσα, πώς μπήκες;
Γυναίκες διώχνει μια συνήθεια αρχαία
εδώθε». – «Έχω ένα ανίψι, τον Ευκλέα,
τρία αδέρφια, γιό, πατέρα Ολυμπιονίκες•
 
να με αφήσετε πρέπει, Ελλανοδίκες,
και εγώ να καμαρώσω μέσ' στα ωραία
κορμιά, που για το αγρίλι του Ηρακλέα
παλεύουν, θιαμαστές ψυχές αντρίκειες.
 
Με τες άλλες γυναίκες δεν είμαι όμοια•
στον αιώνα το σόι μου θα φαντάζη
με της αντρειάς τα αμάραντα προνόμια.
 
Με μάλαμα γραμμένος το δοξάζει
σε αστραφτερό κατεβατό μαρμάρου
ύμνος χρυσός του αθάνατου Πινδάρου»

Η Καλλιπάτειρα, κόρη του Ολυμπιονίκη Διαγόρα του Ρόδιου, ήταν η πρώτη γυναίκα της αρχαιότητας που μπήκε μέσα σε αθλητικό χώρο και παρακολούθησε τους αρχαίους Ολυμπιακούς Αγώνες.
Οι κανονισμοί απαγόρευαν την είσοδο και την παρακολούθηση των γυμνικών αγώνων για τις γυναίκες, αλλιώς τιμωρούνταν σε θάνατο με κατακρήμνιση από το βραχώδες όρος Τυπαίο. Η Καλλιπάτειρα, θέλοντας να θαυμάσει το γιο της Πεισίροδο που αγωνιζόταν στην πάλη, πήρε την τόλμη και περιφρονώντας τη σχετική απαγόρευση και την επαπειλούμενη ποινή, μεταμφιέστηκε σε γυμναστή όπου και εισήλθε και παρακολούθησε τον αγώνα.
Προδόθηκε όμως από τον υπέρμετρο και δικαιολογημένο ενθουσιασμό της για τη νίκη του γιου της. Ωστόσο, δεν της επιβλήθηκε η θανατική ποινή, καθώς η οικογένειά της είχε βγάλει σειρά Ολυμπιονικών (πατέρα, σύζυγο, 3 αδέλφια, γιο και ανιψιό).
Η ιστορία της Καλλιπάτειρας έκανε εντύπωση τόσο στους συγχρόνους της, όσο και στις μετέπειτα γενεές μέχρι που ενέπνευσε και τον Λορέντζο Μαβίλη, ο οποίος της αφιέρωσε ένα σονέτο του που θεωρείται ένα από τα ωραιότερα δεκατετράστιχα ποιήματά του.ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ

Παρασκευή 27 Μαρτίου 2015

Η ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΟΣ ΑΓΑΛΜΑΤΟΣ

Ο ΦΕΙΔΙΑΣ ΣΜΙΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΡΟΤΟΜΗ ΤΟΥ ΔΙΟΣ




Τα αγάλματα, ιδίως αυτά των θεών, αποτυπώνουν μια, ξεχασμένη σήμερα σε μας, μυστηριακή «γλώσσα του σώματος», η οποία μετέδιδε πληροφορίες κατευθείαν στο υποσυνείδητο αυτού πού τα εθεάτο. Τα αγάλματα των Θεών είναι Τύποι, ανώτερα κοσμικά πρότυπα, αλλά και υπόμνηση εκθεωτικού σταδίου για τις εξελιγμένες ψυχές του πλανήτη Γη. Για κάποιον πού γνωρίζει την αγαλματική «γραφή», υπάρχει η δυνατότητα νά αντλήσει μυστηριακές γνώσεις και πληροφορίες υψίστης σημασίας. Το άγαλμα μιλούσε και μιλάει άμεσα στην ψυχή του κάθε ανθρώπου, προκαλώντας αυτή την ιδιαίτερη ψυχική φόρτιση πού ονομάζουμε αγαλλίαση (άγαλμα εκ του άγαν + άλλομαι).
Τα αρχαία αγάλματα και ιδίως αυτά των Θεών, υπηρετούσαν αυτό τον σκοπό: Συντηρούσαν την επαφή με τα ουράνια πρότυπα και βοηθούσαν τους μαθητευόμενους νά τα οραματίζονται τέλεια.
Πορφύριος περί αγαλμάτων
Η κατασκευή του αγάλματος του Δία διήρκεσε δύο Ολυμπιακές περιόδους, οκτώ χρόνια. Η τεχνική του Φειδία βασιζόταν ουσιαστικά σε ξύλο, που εμποτιζόταν από ένα ειδικό υγρό για να μην αποξηρανθεί. Κατόπιν το έντυσε με στρώματα χρυσού και πλάκες ελεφαντοστού. Τα μάτια έιναι από πολύτιμους λίθους , ο μανδύας από χρυσό και το δάφνινο στεφάνι στο κεφάλι του από πράσινο σμάλτο. Ο Δίας καθισμένος σε έναν θρόνο που ήταν κατασκευασμένος από ελεφαντόδοντο, χρυσό, έβενο και άλλες πολύτιμες πέτρες ξεχώριζε μέσα στον ναό επάνω σε τρία σκαλιά . «Ήταν σαν να ύψωνε ο Δίας το ανάστημα του» γράφει ο Έλληνας γεωγράφος Στράβωνας τον 1ον αιων.ΠΕ. Το άγαλμα ήταν περιτριγυρισμένο από τριανταέξι ψηλές κολώνες από γρανίτη. Στο αέτωμα βρίσκονταν τεράστιες περίτεχνες αναπαραστάσεις με εικοσιένα αγάλματα, ανάμεσά τους αυτά του Οινόμαχου και του Πέλοπα. Στο δεξί του χέρι ο Δίας κρατούσε ένα μικρό άγαλμα της θεάς Νίκης και στο αριστερό του ένα δεμάτι με κεραυνούς, το σήμα κατατεθέν του θεού. Παντού γύρω του βρίσκονταν πλήθος από αγάλματα . Στα πόδια του δύο σφίγγες με έφηβους άνδρες. Πιο πίσω οι τρεις Χάριτες. Οι άθλοι του Ηρακλή, η μάχη του Θησέα με τις Αμαζόνες και η οικογένεια της Νιόβης. Δύο καθιστά λιοντάρια φύλαγαν τον Δία. Στα πλαϊνά βρίσκονταν μετάλλινες πλάκες με χαραγμένες παραστάσεις της αναδυόμενης Αφροδίτης, το πολεμικό άρμα του Ήλιου, και το άρμα της Σελήνης. Η σκεπή πάνω από το άγαλμα ήταν ανοικτή για να μπαίνει άπλετο φως. Επισκέπτες έμεναν έκπληκτοι από την μεγαλοπρέπεια και την τελειότητά του αγάλματος.

Ζευς ο ηγετικός νους

ΕΝΤΕΛΕΧΕΙΑ Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΣΥΝΔΕΣΗΣ

ΤΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΤΟΥ ΦΕΙΔΙΑ ΣΤΗΝ ΟΛΥΜΠΙΑ ΛΟΥΚΑΣ ΧΑΨΗΣ


Πως γίνεται κάποιος κατασκευαστής «του αγάλματος» …του Εαυτού του?


H ουσία, εκείνο που κάνει ένα πράγμα
να είναι αυτό που είναι,
δεν είναι κάτι δεδομένο, κάτι έτοιμο,
που προϋπάρχει του πράγματος.
Απεναντίας είναι το αποτέλεσμα μιας σύνθετης διαδικασίας.
Η διαδικασία που χρειάζεται να ακολουθηθεί προκείμενου ένα πράγμα, αποκτώντας την ουσία του, να εισέλθει στην σφαίρα της πραγματικότητας, καθορίζεται από τέσσερις αιτίες: την ύλη, την μορφή, την ενέργεια και τον σκοπό.
Παραστατικά την διαδικασία αυτή μπορούμε να την δούμε στον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται ένα μαρμάρινο άγαλμα.
Η πρωταρχική αιτία της δημιουργίας του άγάλματος είναι, η ύλη από την οποία κατασκευάστηκε, που στην προκείμενη περίπτωση είναι το ακατέργαστο μάρμαρο.
Η ύλη γενικώς όπως το ακατέργαστο μάρμαρο είναι κάτι που δεν έχει μορφή η ποιότητα.
έχει όμως την δυνατότητα να αποκτήσει διάφορες μορφές και εκτός από άγαλμα να γίνει ας πούμε επιτύμβια στήλη ,υδρία κ.α.
Η ύλη, ως άμορφη μάζα είναι εν «δυνάμει» ον κάτι που δεν είναι τίποτα αλλά έχει την δυνατότητα να γίνει κάτι.
Το τι θα γίνει τελικά θα καθοριστεί, από την μορφή που θα πάρει.
Παίρνοντας μια ορισμένη μορφή, την μορφή του αγάλματος το ακατέργαστο μάρμαρο γίνεται ένα συγκεκριμένο ον.
Περνάει, όπως λέει ,ο Αριστοτέλης στην κατάσταση του «ενεργεία «όντος.
Η μορφή λοιπόν είναι η δεύτερη, ύστερα από την ακατέργαστη ύλη αιτία για να δημιουργηθεί το άγαλμα.
Η απόδοση όμως της μορφής του αγάλματος στο ακατέργαστο μάρμαρο δεν γίνεται αυτόματα.
Απαιτείται η παρέμβαση ενός άλλου συντελεστή: του τεχνίτη η του καλλιτέχνη.
Χρειάζεται αυτός, χρησιμοποιώντας το εργαλείο του να επεξεργαστεί το μάρμαρο ώστε να πάρει την μορφή του αγάλματος.
Ο τεχνίτης η ο καλλιτέχνης, για την ακρίβεια, η ενέργεια που καταβάλει αυτός, είναι η τρίτη αιτία της δημιουργίας του αγάλματος.
Η τετάρτη αιτία του αγάλματος είναι ο σκοπός για τον οποίο φτιάχνεται αυτό.
Αν ο τεχνίτης έδωσε τελικά στο μάρμαρο την μορφή του αγάλματος είναι γιατί είχε, ως σκοπό να κατασκευάσει ένα άγαλμα.
Αν δεν είχε τέτοιο σκοπό στο νου του, το ακατέργαστο μάρμαρο θα είχε γίνει κάτι άλλο , ανάλογα με τον σκοπό του κατασκευαστή, η, αν αυτός δεν είχε κανένα σκοπό , θα είχε παραμείνει ακατέργαστο μάρμαρο.
Με την επίτευξη του στόχου του καλλιτέχνη και την ολοκλήρωση της κατασκευής του αγάλματος αυτό αποκτά εντελέχεια.

Εντελέχεια…ενέργεια σύνδεσης!

Πέμπτη 26 Μαρτίου 2015

Σύμβολο




Η αλληγορική απεικόνιση

Σύμβολο
Η έννοια του συμβόλου δε λειτουργεί μόνο στην τέχνη αλλά και στην καθημερινή μας ζωή. Είναι η περίπτωση που ένα συγκεκριμένο στοιχείο (συνήθως υλικό αλλά και πρόσωπο) εκφράζει και συμβολίζει μια κατά κανόνα αφηρημένη έννοια. Έτσι λ.χ. ο Παρθενώνας είναι το σύμβολο των Αθηνών· ο Λευκός Πύργος της Θεσσαλονίκης· το περιστέρι είναι το σύμβολο της ειρήνης· η τρίαινα συμβολίζει το θαλασσινό θεό Ποσειδώνα· ο σταυρός είναι το σύμβολο του χριστιανισμού (αλλά και του μαρτυρίου).



Σε όλες αυτές τις περιπτώσεις λειτουργεί μια μορφή «σύμβασης», που έχει καθιερωθεί μέσα από μια πολύχρονη παράδοση και από μια εμπειρία, η οποία κληροδοτείται από τη μια στην άλλη γενιά. Έτσι, τα σύμβολα αυτά που είναι δεμένα με την πρακτική-καθημερινή ζωή μας, είναι τελικά ευανάγνωστα και κατανοητά σε όλους.



Στα λογοτεχνικά, όμως, κείμενα, τα πράγματα είναι κατά πολύ δυσκολότερα. Όταν δηλαδή οε ένα κείμενο προβάλλεται ένα συγκεκριμένο σύμβολο που εκφράζει μια ιδέα ή μια αφηρημένη έννοια, η κατανόησή του προϋποθέτει την πράξη και το γεγονός της ερμηνείας. Ο αναγνώστης δηλαδή θα πρέπει να αποκωδικοποιήσει (το σωστό είναι να αποκωδικεύσει) τα σύμβολα του λογοτεχνικού κειμένου, για να μπορέσει έτσι να κατανοήσει τη σημασία τους και τα νοήματα-έννοιες που κρύβονται πίσω από αυτά. Αυτή, ακριβώς, η κατανόηση των συμβόλων συνιστά την πράξη της ερμηνείας τους.

Τετάρτη 25 Μαρτίου 2015

ΟΜΗΡΙΚΟΣ ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ




"Ο ΟΜΗΡΟΣ " ΟΠΕΡΑ GARNIER Paul Baudry  ΠΑΡΙΣΙ

«Ο ‘Ομηρος είναι η μεγαλοφυΐα που λύνει αυτό το ωραίο πρόβλημα της Τέχνης, το ωραιότερο ίσως απ΄όλα, την αληθινή απεικόνιση της ανθρωπότητας, που κατορθώνεται με την μεγέθυνση του ανθρώπου, δηλαδή με την γενεσιουργία του πραγματικού μέσα στο ιδανικό. Μύθος και Ιστορία υπόθεση και παράδοση, χίμαιρα και επιστήμη, συνθέτουν τον Όμηρο. Δεν έχει βάθος και γελάει. όλα τα βάθη των παλαιών εποχών μετακινούνται, αχτινοβολούν φωτισμένα, στο απλόχερο γλαυκό διάστημα του πνεύματος αυτού…»


Βίκτορ Ουγκό, εκπρόσωπος του γαλλικού ρομαντισμού, που δημοσιεύει ποιήματα εμπνευσμένα από τον ηρωισμό των Ελλήνων αγωνιστών.
ΕΝΘΟΥΣΙΑΣΜΟΣ

//  Στην Ελλάδα ! Στην Ελλάδα ! Εμπρός τώρα, είνε ώρα… !
Ύστερα από το αίμα των μαρτύρων πρέπει τώρα
και το αίμα των δημίων νά χυθή τό μιαρό…
Στην Ελλάδα! Τιμωρία, φίλοι μου, κ’ Ελευθερία !
Ας σελώσουν τ΄ άλογό μου πού φριμάζει με μανία !
Το σαρίκι στο κεφάλι, το σπαθί μου στο πλευρό
Πότε φεύγωμεν; Απόψε ! Αύριον είνε αργά…
Όπλα ! άλογα ! καράβι ! αρματώσετε γοργά
στο Τουλών και δόστέ μού το ! δόστε μου φτερά εμένα !
Άπ’ τ’ άρχαία τάγματά μας θέ νά πάρωμεν μαζύ μας
παλληκάρια διαλεγμένα και θα ιδούμε, στην ορμή μας,
Τούρκικα θεριά να φεύγουν, σαν ζαρκάδια τρομασμένα
Αρχηγός έλα, Φαβιέρε, διαλεκτός μέσ’ τις χιλιάδες,
σύ πού πήγες εκεί όπου δεν επήγαν βασιλειάδες
κ’ ήσουν αρχηγός σ’ ασκέρι άγριο μα τακτικό,
μέσ’ τους Έλληνες τους νέους φάντασμα παληού Ρωμαίου,
παλληκάρι-στρατιώτης, πού ενός λαού γενναίου
εις τα χέρια σου επήρες και κρατείς το ριζικό.
Από τον πολύ σας ύπνο εκεί κάτω σηκωθήτε
όπλα Γαλλικά! Της μάχης μουσικές αναστηθήτε,
κ’ εσείς, μπόμπες και κανόνια, κ’ εσείς, ντέφια βροντερά !
Άλογα, όπου στενάζει εις το διάβα σας το χώμα,
καί σπαθιά, όπου τό αίμα δέν σας έβαψε ακόμα,
και πιστόλια, γεμισμένα από βόλια φλογερά !  1827
 

ΕΛΛΑΣ


 
 
 
"Η ΕΛΛΑΔΑ" ΒΟΥΛΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ
 
 
Ο φιλέλληνας Σελλευ έγραψε αυτό το χορικό δράμα στην Πίζα της Ιταλίας, συγκεντρώνοντας χρήματα για τον απελευθερωτικό αγώνα των Ελλήνων, το 1821, και εμφανείς επιρροές απο το έργο του Αισχύλου «ΠΕΡΣΕΣ»
΄΄ΕΛΛΑΣ"
 
Στης ελπίδας το μούχρωμα,
Όπως οι ήσκιοι του ονείρου,
Δοξασμένοι παράδεισοι του υγρού λάμπουν απείρου:
Τι νησιά καθαρόσχημα
Κάτου απ’ τον βραδυνόν ουρανόν ξεχωρίζουν,
Κ’ ευωδιές και φλοισβήματα των γιαλών τους χαρίζουν!
Σαν αυγή μέσα στ’ όνειρο,
Μες στο θάνατο ελπίδα,
Μέσα στης φυλακής μας τους τοίχους αχτίδα:
Η Ελλάδα, που κάποτες ήταν σαν πεθαμένη,
Να την πάλι σηκώνεται, να την πάλι προβαίνει!
Ο ΧΟΡΟΣ
Τον κόσμο η δόξα ξαναζώνει,
Τα χρυσά χρόνια ξαναζούν,
Η γη σα φίδι ξανανιώνει,
Τα χιόνια σβύνουν και περνούν:
Γελούν τα ουράνια και γιορτάζουν,
Και, σα συντρίμια στ’ όνειρό σου, θρησκείες και κράτη αχνοφαντάζουν.
Νέα Ελλάδα ορθώνει τα βουνά της
Μέσα από ολόλαμπρα νερά.
Προς την αυγή ο Πηνειός, περάτης,
Κυλάει τα ρείθρα του λαμπρά.
Τα όμορφα Τέμπη εκεί που ανθούνε
Οι νιες Κυκλάδες, απλωμένες σε βάθη ηλιόχαρα, υπνοζούνε.
Μια Αργώ αψηλή το κύμα σκίζει,
Με άθλους καινούργιους φορτωμένη.
Ορφέας καινούργιος κιθαρίζει,
Και, όλος αγάπη, κλαίει, πεθαίνει.
Νέος Οδυσσέας ξαναφήνει
Την Καλυψώ στο ερμόνησό της για της πατρίδας την ειρήνη.
Ω! ας μη γραφτεί πια το τραγούδι
Της Τροίας, της γης αν μοίρα ο Χάρος!
Σε λεύτερων χαράς λουλούδι
Του Λάιου η λύσσα ολέθριο βάρος,
Αν και μια δόλια Σφίγγα δίνει
Θανάτου αινίγματα που η Θήβα ποτές δε γνώρισε και κείνη.
 Καινούργια Αθήνα θα προβάλει,
Και τους μακρύτερα καιρούς
Θε να φωτίσουν της τα κάλλη
Σα λιόγερμα τους ουρανούς.
Παρηγοριά θα τους αφήσει
Ό,τι μπορεί η γη να δεχτεί κι ό,τι ο ουρανός να της χαρίσει.
Έρωτας, Κρόνος, κοιμήθηκαν,
Μα θα ξυπνήσουν πιο αγαθοί
Απ’ όσα ταφοαναστηθήκαν
Ή λεύτερα έχουν γεννηθή:
Ούτε χρυσάφι, ούτε αίμα πια,
Μα μόνο δάκρυα στους βωμούς τους και σύμβολα-άνθη ευλαβικά.
Ω, πάψε! Να ξαναγυρίσουν
Μίσος και θάνατος στη γη;
Πάψε! Οι θνητοί στο αίμα να σβύσουν;
Μιας προφητείας πικρής πηγή;
Ω, κάλλιο ο κόσμος να χαλάσει,
Παρά στο φως να ξαναφέρει ό,τι βαργιά έχει τον κουράσει.
(μτφ: Α. Μ. Στρατηγόπουλος)

Η ΕΛΛΑΣ ΚΑΙ Ο ΚΟΣΜΟΣ







"Χωρίς την ελευθερία τι θα ήσουν, Ελλάς;
Χωρίς εσέ, Ελλάς, τι θα ήταν ο κόσμος;
Επάνω! Επάνω
«Μας ονόμασες επαναστάτες – πάντα έτσι ας μας καλείς!
Αυτό είναι σύνθημα των Ελλήνων
είναι το σύνθημα των Ελλήνων το αιώνιο!"...
Ο Wilhelm Müller σύνθεσε επτά λυρικές συλλογές του με τον τίτλο Τραγούδια των Ελλήνων αφιερωμένες στα επικά όσο και στα τραγικά γεγονότα του Αγώνα, καθώς και στους ατρόμητους πρωταγωνιστές του. Η ωραία σύνθεσή του «Η Ελλάς και ο Κόσμος» αρχίζει και τελειώνει σε σχήμα κύκλου με τους ίδιους εμπνευσμένους στίχους:



Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΟΙΗΣΗ

Τρίτη 24 Μαρτίου 2015

ΕΑΡΙΝΗ ΣΥΜΦΩΝΙΑ


ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ ΣΕ ΕΑΡΙΝΟ ΣΥΜΠΟΣΙΟ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΧΑΛΟΥΛΟΣ


Αναζητώντας την  Ομηρική Άνοιξη.....

Ο ‘Ηλιος εισέρχεται την εαρινή ισημερία στο ηλεκτρομαγνητικό πεδίο του Άρη Κριού ,
ξεκινώντας από την χώρα του ανατέλλοντος ηλίου. Όταν αρχίσουν και κλείνουν οι Πύλες της Παγγαίας Ηπείρου,στην Ανατολή, την Δύση, Βορρά και Νότο από τον Εύμαιο πολεμιστή,
στο μέσον της Γης και ενός αιθρίου ένα τόξο απολλώνειο θα στηθεί.
Γελιέται κανείς, αν νομίζει πως θάχει κάπου να πάει κάτω από ένα λαμπερό  ’Ηλιο  για να κρυφτεί.


Ραψωδία ν
Ὀδυσσέως ἀπόπλους παρὰ Φαιάκων.
Ὀδυσσέως ἄφιξις εἰς Ἰθάκην.

16 ὣς ἔφατ᾽ Ἀλκίνοος, τοῖσιν δ᾽ ἐπιὴνδανε μῦθος.
οἱ μὲν κακκείοντες ἔβαν οἶκόνδε ἕκαστος,
ἦμος δ᾽ ἠριγένεια φάνη ῥοδοδάκτυλος Ἠώς,

όμως σαν η πρωιγενής εφάνη ροδοδάκτυλη Αυγή….
Ξημέρωσε…. Άνθρωπος!
 
 
 

"ΑΡΤΟΣ ΚΑΙ ΟΙΝΟΣ"







Η ΑΚΡΟΠΟΛΗ  ΛΟΥΚΑΣ ΧΑΨΗΣ (ΝΑΟΙ ΣΤΟ ΣΧΗΜΑ ΤΟΥ ΟΥΡΑΝΟΥ)

Ω μακαρία Ελλάς! συ ενδιαίτημα όλων των ουρανίων,
Είναι λοιπόν αλήθεια αυτό που άλλοτε, στη νιότη μας, είχαμε ακούσει;
Αίθουσα εορταστική! το πάτωμα είναι ωκεανός και τα τραπέζια όρη,
Αληθινά σε χρόνους μακρινούς για τούτη τη μοναδική στιγμή χτισμένη!
Όμως πού είν’ οι θρόνοι; πού οι ναοί και τα δοχεία πού
Τα πλήρη νέκταρος, πού τα άσματα προς τέρψιν των θεών;
Πού, μα πού λοιπόν αστράφτουν οι χρησμοί που προορίζονται να φτάσουν
μακριά;
Καθεύδουν οι Δελφοί και πού άραγε αντηχεί το μέγα πεπρωμένο;
Πού είναι το ταχύ; Πού αστράφτει πλήρες πανταχού παρούσης ευτυχίας
Με βροντές από αίθριο ουρανό ενώπιον των οφθαλμών μας;
Πάτερ Αιθήρ! Φώναξε κάποιος κι ο λόγος πέταξε από ένα στόμα
Σε χιλιάδες, κανένας δεν άντεχε μόνος του τη ζωή
Σαν το μοιράζεται κανείς δίνει χαρά τούτο το αγαθό και σαν το
ανταλάσσει, με ξένους,
Γίνεται αγαλλίαση, αυξάνει με τον ύπνο η δύναμη της λέξης:
Πατέρας! φως καθαρό! και αντηχεί, όσο μακριά μπορεί να φτάσει, το
πανάρχαιο
Σημείο, κληρονομιά απ’ τους γονείς, βρίσκει το στόχο και δημιουργεί.
Καθόσον έτσι βρίσκουν το κατάλυμά τους οι ουράνιοι, έτσι τα βάθη
συγκλονίζοντας
Κατέρχεται μέσα από τις σκιές μεταξύ των ανθρώπων η Ημέρα τους.

Ανεπαισθήτως φθάνουν στην αρχή, και σπεύδουν τα παιδιά
Να τους προυπαντήσουν, φθάνει σε υπέρμετρη φεγγοβολή και
εκτυφλωτική η ευτυχία,
Κι ο άνθρωπος τρομάζει, ακόμη κι ένας ημίθεος δεν θα γνωρίζει να πει
Με τ’ όνομά τους αυτούς που με τα δώρα τους τον πλησιάζουν.
Όμως μέγα είναι το θάρρος τους και οι χαρές τους του
Γεμίζουν την καρδιά κι ούτε που ξέρει τι να το κάνει τούτο το αγαθό,
Δημιουργεί, σκορπίζει και γίνεται γι’ αυτόν σχεδόν ιερό το ανίερο,
Που άγγιζε απερίσκεπτα και με ευμένεια το χέρι του το γενναιόδωρο.
Και οι θεοί, όσο μπορούν το ανέχονται αυτό, ύστερα όμως εν αληθεία
Έρχονται αυτοπροσώπως και συνηθίζουν οι άνθρωποι την ευτυχία
Και την Ημέρα και να κοιτάζουν τους Ακρύπτους, το πρόσωπο
Εκείνων, οι οποίοι ήδη από μακρού το Εν και Παν ονόμασαν,
Βαθιά το σιωπηλό τους στήθος με ελεύθερη αυτάρκεια επλήρωσαν
Και πρώτοι και μόνοι κάθε επιθυμία ικανοποίησαν,
Έτσι είναι ο άνθρωπος, όταν το αγαθό είναι παρόν και με τα δώρα του
Αυτοπροσώπως ένας θεός γι’ αυτόν φροντίζει, δεν το γνωρίζει ούτε και
το βλέπει.
Πρώτα πρέπει να υποφέρει, τώρα όμως ονομάζει το πιο αγαπημένο του,
Τώρα, τώρα πρέπει γι’ αυτό να γεννηθούνε λέξεις σαν λουλούδια.
Και τώρα σκέφτεται με σοβαρότητα τους μακαρίους θεούς του να τιμήσει,
Πραγματικά κι αληθινά το παν οφείλει αίνους να απαγγείλει προς αυτούς.
Δεν πρέπει τίποτε να δει το φως, που να μην είναι αρεστό στους Υψηλούς,
Ενώπιον του Αιθέρα δεν αρμόζουν κινήσεις άτεχνες και περιττές.
Δια τούτο και για να σταθούν με αξιοπρέπεια ενώπιον των ουρανίων,
Ορθώνουν οι λαοί το ανάστημά τους σε τάξη θαυμαστή
Αναμεταξύ τους και κτίζουν τους ωραίους ναούς και πόλεις
Οχυρές και ευγενείς, που υψώνονται πάνω από τ’ ακρογυάλια
Όμως πού είναι; πού ανθίζουν οι πασίγνωστες, οι κορωνίδες της γιορτής;
Μαραίνεται η Θήβα και η Αθήνα, όπλα δεν αντηχούν πλέον
Στην Ολυμπία, μήτε άρματα χρυσά στις αρματοδρομίες,
Κι άραγε έπαυσαν πια για πάντα να στεφανώνονται τα πλοία της Κορίνθου;
Γιατί άραγε σιγούν ακόμη και τα θέατρα τα αρχαία και ιερά;
Γιατί να μην υπάρχει χαρά απ’ τους λατρευτικούς χορούς;
Γιατί δεν σημειώνει, όπως άλλοτε, το μέτωπο του ανθρώπου ένας θεός,
Και δεν αφήνει τη  σφραγίδα του, όπως άλλοτε, σ’ αυτόν που επέλεξε;
‘Η ερχόταν άλλοτε ο ίδιος κι έπαιρνε τη μορφή του ανθρώπου
Και ολοκλήρωνε κι έκλεινε παρηγορητικά την ουράνια γιορτή.

Αλλά ω φίλε! φτάνουμε πολύ αργά. Ζουν μεν οι θεοί,
Αλλά πάνω από τις κεφαλές μας, εκεί ψηλά σε άλλο κόσμο.
Ατέρμονα ενεργούν εκεί και μοιάζουν λίγο να προσέχουν,
Αν ζούμε ή όχι, γιατί τόσο πολύ μας προφυλάσσουν οι ουράνιοι.
Καθόσον πάντοτε δεν δύναται ένα εύθραυστο δοχείο να τους περιλάβει,
Μόνο κατά καιρούς αντέχει ο άνθρωπος τη θεική πληρότητα.
Και στο εξής είναι η ζωή όνειρο περί αυτής. Όμως η σύγχυση
Βοηθεί, όπως κι ο ύπνος και δίνει δύναμη η Ανάγκη και η Νύχτα,
Μέχρι ν’ ανατραφούν ήρωες αρκετοί στο μολυβένιο λίκνο,
Καρδιές, όπως και άλλοτε, όμοιες σε δύναμη με τους ουράνιους.
Τότε εκείνοι καταφθάνουν μέσα σε βροντές. Όμως συχνά μου φαίνεται
Πως είναι καλύτερα να κοιμηθείς, παρά να μένεις έτσι δίχως σύντροφο,
Και να προσμένεις τόσο, και τι να κάνεις τότε, τι να πεις,
Δεν ξέρω, και προς τι άραγε να είσαι ποιητής σε χρόνους στερημένους;
Αλλά είναι, λες, αυτοί σαν τους αγίους ιερείς του Βάκχου,
Οι οποίοι μέσα σε νύχτα ιερή εβάδισαν από χώρα σε χώρα.

Γιατί, όταν πριν από καιρό – σ’ εμάς φαίνονται αιώνες-
Στα ύψη ανελήφθησαν όλοι αυτοί που τη ζωή μας έκαναν ευτυχισμένη,
Όταν ο πατήρ απ’ τους ανθρώπους απέστρεψε το πρόσωπό του,
Και δίκαια επάνω εις τη γη το πένθος ήρχισε,
Όταν εν τέλει επεφάνη ένα πνεύμα σιωπηλό, που χάριζε ουράνια
Παρηγοριά, και που ανήγγειλε το τέλος της Ημέρας κι εξηφανίσθη
Άφησε για σημάδι, ότι κάποτε ήταν εδώ και πάλι
Θα ξανάρθει, ο ουράνιος χορός πίσω του κάποια δώρα,
Τα οποία εμείς, όπως και άλλοτε, θα τα χαιρόμαστε ανθρώπινα,
Διότι για τη χαρά, εν πνεύματι, εγένετο το μέγα υπερμέτρως μέγα
Μεταξύ των ανθρώπων κι ακόμη, ακόμη ελλείπουν οι ισχυροί δια τις
Ύψιστες χαρές, όμως ακόμη επιβιώνει σιωπηλά κάποια ευγνωμοσύνη.
Ο άρτος είναι γέννημα της γης, κι ωστόσο είναι απ’ το φως ευλογημένος,
Κι απ’ τον βροντόφωνο θεό έρχεται η χαρά του οίνου.
Τα δώρα αυτά μας φέρνουνε στη σκέψη τους ουράνιους, που άλλοτε
Ήταν εδώ και στον κατάλληλο καιρό θα επιστρέψουν,
Δια τούτο και οι ποιητές με σοβαρότητα υμνούν τον Βάκχο
Κι ο οίνος τους προς τον αρχαίον αυτόν θεό δεν αντηχεί πλασμένος
ματαιόδοξα.  (Απόσπασμα από το ποίημα  του  Χαϊλντερλίν,)

ΜΕΤ. ΣΤΕΛΛΑ ΝΙΚΟΛΟΥΔΗ

Δευτέρα 23 Μαρτίου 2015

Συμβολισμός



Γαλάζιες  αποχρώσεις  κρίνου

Συμβολισμός
Το Σεπτέμβριο του 1886, ο Γάλλος ποιητής Jean Μοréas (πρόκειται για τον ελληνικής καταγωγής Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο), δημοσιεύει το μανιφέστο του συμβολισμού στην παρισινή εφημερίδα Le Figaro. Αυτή είναι η επίσημη εμφάνιση μιας νέας λογοτεχνικής σχολής, που θα κυριαρχήσει στη γαλλική ποίηση ως και τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα.


Σε ό,τι αφορά τη λογοτεχνία, ο συμβολισμός καλλιέργησε κυρίως την ποίηση, ενώ επηρέασε πολύ λιγότερο την πεζογραφία και το θέατρο. Από τις άλλες μορφές τέχνης, το συμβολισμό υιοθέτησαν ως ένα βαθμό η μουσική (Claude Debussy) και η ζωγραφική (Gustave Moreau). Τέλος, ο συμβολισμός συνδέεται με τη φιλοσοφία του υποσυνείδητου του Γάλλου φιλοσόφου Henri Bergson, καθώς και με τους ιμπρεσιονιστές ζωγράφους.


Η ονομασία «συμβολισμός» προέρχεται από τη συχνή και ιδιόμορφη χρήση των συμβόλων, στην οποία πιστεύουν ιδιαίτερα οι εκπρόσωποι του κινήματος. Ωστόσο, δε θα πρέπει να συγχέουμε την ευρύτερη έννοια του συμβόλου και του συμβολισμού με το συγκεκριμένο κίνημα: σύμβολα και συμβολισμοί κάθε είδους υπάρχουν χιλιάδες στην καθημερινή μας ζωή, όπως και στην ποίηση όλων των εποχών (π.χ. η σημαία είναι ένα σύμβολο, το περιστέρι συμβολίζει την ειρήνη). Οι συμβολιστές ποιητές και η συμβολιστική ποίηση είναι κάτι πιο ειδικό και πιο συγκεκριμένο

Κυριακή 22 Μαρτίου 2015

Διαφωτισμός

Φωτισμοί  Φωτός

Διαφωτισμός
Με τον όρο «διαφωτισμός» δηλώνουμε καταρχήν την πνευματική και ιδεολογική κίνηση που παρουσιάστηκε στην Ευρώπη κυρίως κατά το 17ο και 18ο αιώνα (περ. 1688-1789), με πρωταγωνιστές τους Βολταίρο (Voltaire), Ντενίς Ντιντερό (Denis Diderot), Ντ' Αλαμπέρ (D' Alembert), Μοντεσκιέ (Montesquieu), Ζαν-Ζακ Ρουσό (Jean-Jacques Rousseau), Άνταμ Σμιθ (Adam Smith) κ.ά.




Ο Διαφωτισμός υπήρξε ένα πολύ σημαντικό κίνημα, που κυριολεκτικά άλλαξε τις νοοτροπίες και τον τρόπο σκέψης σε ολόκληρη την Ευρώπη, επηρεάζοντας όλους σχεδόν τους τομείς (οικονομία, κοινωνία, πολιτική ζωή, επιστήμες κτλ.) και οδηγώντας τελικά στη Γαλλική Επανάσταση (1789). Οι διαφωτιστές δεν είχαν, βέβαια, όλοι τις ίδιες ακριβώς αντιλήψεις· υπάρχουν, όμως, συγκεκριμένα σημεία στα οποία οι απόψεις τους συγκλίνουν. Για παράδειγμα, ο γενικός στόχος του Διαφωτισμού υπήρξε η ουσιαστική βελτίωση της καθημερινής ζωής των ανθρώπων αλλά και της ανθρώπινης κοινωνίας γενικότερα. Πιο συγκεκριμένα, οι διαφωτιστές σε όλη την Ευρώπη:
  • - πίστευαν ότι ο άνθρωπος έχει τη δυνατότητα να φτάσει στην ευτυχία, μέσα από τη συνεχή βελτίωση και εξέλιξη τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο (π.χ. κοινωνία, πολιτισμός)
  • -    για να μπορέσει, όμως, να το επιτύχει αυτό ο άνθρωπος, πρέπει πρώτα να απαλλαγεί από κάθε πρόληψη και δεισιδαιμονία και να μάθει να βασίζεται μόνο στην ικανότητα και τη δύναμη της λογικής και της μάθησης (φωτισμός)· πρέπει να ελέγχει κριτικά κάθε παράδοση και κάθε αυθεντία και να ασκεί κριτική σε όλες τις θεωρίες για τη φύση, τη γνώση, την κοινωνία, τη θρησκεία, την πολιτική οργάνωση, τους θεσμούς κτλ.
  • -     μόνο εξασκώντας ελεύθερα το ερευνητικό και κριτικό πνεύμα του θα μπορέσει ο άνθρωπος να γνωρίσει πραγματικά τόσο το φυσικό κόσμο όσο και τον ίδιο του τον εαυτό, ώστε να μπορέσει τελικά να αναπλάσει και να αναμορφώσει την ανθρώπινη κοινωνία προς το καλύτερο (στο σημείο αυτό, είναι εμφανής η επιρροή των διαφωτιστών από τις φυσικές επιστήμες, που την εποχή εκείνη έχουν ήδη αρχίσει να σημειώνουν σημαντική πρόοδο).

Παρασκευή 20 Μαρτίου 2015

"ΑΞΙΟΝ ΕΣΤΙ"





"ΓΕΝΝΗΜΕΝΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΕΤΑΞΕΙΣ"   Vladimir Kush



 
"Τούτο μόνο να ξέρεις:"Οτι σώσεις μες στην αστραπή καθαρό στον αιώνα θα διαρκέσει". "

Πέμπτη 19 Μαρτίου 2015

Εθνική Λογοτεχνία



Εθνική λογοτεχνία
Όπως δηλώνουν και οι ίδιες οι λέξεις, εθνική είναι η λογοτεχνία που παράγεται, γράφεται από μια συγκεκριμένη εθνότητα. Ωστόσο, όπως θα δούμε, δεν πρόκειται για έναν όρο τόσο απλό· σε αρκετές περιπτώσεις, η χρήση του γεννά πολλά ερωτηματικά και ο ίδιος αποδεικνύεται ασαφής ή και ανεπαρκής.

Από ιστορικής πλευράς, η γέννηση της έννοιας «εθνική λογοτεχνία» συνδέεται σαφώς με τη μακρόχρονη πορεία της αστικής τάξης, που ξεκινά από την Αναγέννηση, περνά από τις περιόδους του Ανθρωπισμού και του Διαφωτισμού και καταλήγει, το 18ο και το 19ο αιώνα, στην κατάληψη της εξουσίας και την εγκαθίδρυση αστικών εθνικών κρατών. Στα πλαίσια της πορείας αυτής, οι λόγιοι της εποχής εγκαταλείπουν σταδιακά τη μελέτη των κλασικών λογοτεχνιών της αρχαιότητας, της ελληνικής και της λατινικής, για να στραφούν στην ανακάλυψη και τη μελέτη των νεότερων εθνικών λογοτεχνιών. Είναι προφανές ότι τα έθνη, και πολύ περισσότερο τα νεοσύστατα εθνικά κράτη, χρειάζονται τη λογοτεχνία: πρόκειται για ένα λόγο ο οποίος απευθύνεται στο άτομο, προτείνοντάς του μια ταυτότητα. Ας μην ξεχνάμε ότι σε σχέση με τη λογοτεχνία, τα έθνη έχουν πολύ πιο σύντομη ιστορία και παρελθόν. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο ότι σε αρκετές περιπτώσεις (π.χ. Ιταλία, Ελλάδα κτλ.), η λογοτεχνία προηγείται της εθνικής ιδέας και ως ένα βαθμό τη γονιμοποιεί ή την προετοιμάζει, συνοδεύοντας με τον τρόπο αυτό τη διαμόρφωση του κράτους. Από την άποψη αυτή, κάθε έθνος πρέπει να έχει τη λογοτεχνία του: την αρχαία και τη λόγια, τις ανακαλύπτει, τις αποκαθιστά, τις επιδεικνύει και, στην ανάγκη, τις επινοεί· τη λαϊκή, τη συγκεντρώνει. Γραφή χωρίς παράδοση πίσω της δεν υπάρχει: η εθνική έμπνευση προσφέρει θέματα, χαρακτήρες, λογοτεχνικές μορφές και πολλά άλλα στοιχεία, εξασφαλίζοντας στο συγγραφέα ένα κοινό.

Με βάση τα παραπάνω, λοιπόν, θα πρέπει να θεωρήσουμε απόλυτα φυσικό το γεγονός ότι οι σύγχρονες γραμματολογικές σπουδές αρχίζουν να αναπτύσσονται παράλληλα με τη συγκρότηση των πρώτων εθνικών κρατών. Ήδη το 18ο αιώνα, έχουμε τη συγγραφή των πρώτων «εθνικών» ιστοριών λογοτεχνίας στη Γαλλία και την Αγγλία, ενώ το 19ο αιώνα ο όρος «εθνική λογοτεχνία» καθιερώνεται και στη Γερμανία, με μια μάλλον εθνικιστική απόχρωση. Εξάλλου, στη διάρκεια του 19ου αιώνα, η μελέτη των εθνικών λογοτεχνιών συγκροτείται σε επιστήμη, σε ολόκληρο σχεδόν το δυτικό κόσμο.

Ποια είναι, όμως, τα κριτήρια στα οποία έχει στηριχθεί η διάκριση των εθνικών λογοτεχνιών; Ευθύς εξαρχής, κάθε εθνική λογοτεχνία συνδέθηκε αναπόσπαστα με την αντίστοιχη εθνική γλώσσα. Ακόμη και σήμερα, το βασικό κριτήριο για τη διάκριση των εθνικών λογοτεχνιών παραμένει η γλώσσα. Πρόκειται όμως για ένα κριτήριο μάλλον επισφαλές, που δημιουργεί αρκετά προβλήματα· κι αυτό, διότι σε πολλές περιπτώσεις, λογοτεχνία και γλώσσα δε συμπίπτουν μέσα στα όρια ενός εθνικού κράτους. Για παράδειγμα, αν έχουμε ως μοναδικό κριτήριο τη γλώσσα, πώς θα διακρίνουμε ανάμεσα στην αγγλική, την αμερικανική και την ιρλανδική λογοτεχνία ή ανάμεσα στην αυστριακή και τη γερμανική; Ή πού θα κατατάξουμε κείμενα γραμμένα σε αποικίες αλλά στη γλώσσα της μητρόπολης; Από την άλλη πλευρά, θα πρέπει, για παράδειγμα, να δεχθούμε ότι στην περίπτωση της Ελβετίας υπάρχουν τέσσερις «εθνικές» λογοτεχνίες μόνο και μόνο επειδή υπάρχουν τέσσερις «εθνικές» γλώσσες;



Κυριακή 15 Μαρτίου 2015

Ο Γρύλλος του Οδυσσέα




" Ο ΓΡΥΛΛΟΣ" (Περί του τα άλογα λόγω χρήσθαι

 (Αν τα ζώα έχουν λογική)) ΤΟΥ ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΥ


Πρόκειται για ένα χιουμοριστικό διάλογο ανάμεσα στον Οδυσσέα του Ομήρου και έναν από τους γητεμένους χοίρους της Κίρκης
"Το θέμα του Γρύλλου είναι, σε πολύ γενικές γραμμές το εξής: ο Οδυσσέας ζητάει από την Κίρκη να επαναφέρει όσους Έλληνες είχε μεταμορφώσει σε ζώα στην ανθρώπινη μορφή τους, ώστε εκείνος να τους πάρει μαζί του στην πατρίδα τους. Η Κίρκη τον συμβουλεύει να συζητήσει πρώτα μαζί τους για να διαπιστώσει αν συμφωνούν και οι ίδιοι και του προτείνει ως συνομιλητή ένα γουρούνι ( τον Γρύλλο ), που χάρη στην δική της παρέμβαση είναι σε θέση να μιλάει. Ο Γρύλλος γνωστοποιεί στον Οδυσσέα την προτίμηση των μεταμορφωμένων ζώων να μην επανέλθουν στην αρχική τους μορφή επειδή είναι πιο ευτυχισμένα στην τωρινή τους κατάσταση. Η επιχειρηματολογία η οποία αναπτύσσεται στηρίζεται στην άποψη ότι τα ζώα διαθέτουν λογική και αρετές που ξεπερνούν τις αντίστοιχες των ανθρώπων. Στο τέλος του έργου η ανατροπή είναι πλήρης: ο Γρύλλος θριαμβεύει, ο πολυμήχανος Οδυσσέας κατατροπώνεται και η σάτιρα παρά τους συχνούς κοινούς τόπους, λειτουργεί αποτελεσματικά χάρη στην έξυπνη χρήση της σοφιστικής…"


Παρασκευή 6 Μαρτίου 2015

ΟΙ ΩΡΕΣ ΤΩΝ ΑΣΤΡΩΝ






Η ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ 2.3.2015(ΑΤΛΑΝΤΙΚΟΣ- ΝΗΣΙΑ ΜΑΔΕΡΑ) ΔΕΊΧΝΕΙ ΤΗΝ ΣΥΝΟΔΟ ΑΦΡΟΔΙΤΗΣ ΑΡΗ  ΚΑΙ ΤΗΝ ΣΕΛΗΝΗ ΠΟΥ ΓΙΝΕΤΑΙ ΠΑΝΣΕΛΗΝΟΣ ΜΕ ΕΝΑ ΦΑΚΟΕΙΔΕΣ ΣΥΝΝΕΦΟ (ΥΨΟΣΡΕΙΤΗΣ)


ΣΤΗΝ ΧΑΣΗ ΤΟΥ ΦΕΓΓΑΡΙΟΥ

"Σαν τα χάλκινα πουλιά της καμπάνας ένας – ένας
οι κατατρεγμοί σου συνάχτηκαν στα μαρμάρινα
ψηφίσματα της Πολιτείας μου. Για να σώσω
στον αιώνα το Νόμο σου με της εξορίας μου τη συνθήκη.
Κι από το λάβωμα της εδικής σου λάμψης
Τη σιωπηλή μου Πανσέληνο να λαμπαδοφορώ." Δ. ΛΙΑΝΤΙΝΗΣ

Τρίτη 3 Μαρτίου 2015

ΣΤΟ ΜΟΝΟΠΑΤΙ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ


"ΜΝΕΙΑ ΣΕ ΕΝΑ ΜΟΝΟΠΑΤΙ"  (SECRET LIFE) RENE MAGRITTE


Τα χαρακτηριστικά του καλού καλλιτέχνη
Έχει  ήθος ηθική αισθητική και ψυχαγωγεί αποφεύγοντας να διασκορπίζει την ψυχή.
Καθαρό νου, πόδια καθαρά,  διαύγεια  νοητική.
Σύνδεση με το Πνεύμα, την Πηγή,  Έμπνευση μόρφωση καλλιέργεια σαν τους Σπόρους που καλλιεργεί.
Αποφεύγει την Μέδουσα να κοιτά κατάματα  για να μη μαρμαρώσει και τις απόρροιες του Αετού  σαν την Σεμέλη για να μη καεί. Καμένος σπόρος ποτέ δεν βλασταίνει,  δεν φυτρώνει στην ΓΗ.
Τους καθρέφτες χρησιμοποιεί προσεκτικά  αποφεύγοντας ναρκισσισμούς, φιλαυτίες ωραιοπάθειες  και  σαν την μητριά της Χιονάτης να κυκλοφορεί. Οι Τιτάνες έτσι ξεγελούν τον Διόνυσο μωρό και την καρδιά του διαμελίζουν στην στιγμή.
Η τέχνη είναι για τον ΔΗΜΟ τον ΛΑΟ,  επαναστατική, πρωτοποριακή, να σπάζει εμμονές πάγους  και σκουριασμένους δεσμούς, ανυψωτική και όχι  εγωπάθεια νοσηρή.
Τα έργα του καλλιτέχνη είναι τα ΠΑΙΔΙΑ του, όπως οι καρποί των  δένδρων για όλες της Εποχές.
Γερά παιδιά, σημαίνουν και γονείς δένδρα υγιή,  φύλλα και κλαδιά να φωτοσυνθέτουν  με τον Ήλιο Απόλλωνα Φοίβο  συνδετικά.Όλο τον χρόνο έχουν καρπούς της συνείδησης  στον κήπο  του Αλκίνοου μαζί με τις ροδιές και στο κτήμα του Λαέρτη έχουν απογόνους τον Οδυσσέα και  τον Τηλέμαχο ΜΑΖΙ,  τρεις γενεές ΜΑΧΗΤΩΝ συνάντηση σε ευθεία γραμμή  της συνείδησης ΝΗΣΙ.
Όσοι καλλιτέχνες  στον Όλυμπο επιθυμούν  να ανεβούν, να σπάσουν τις αλυσίδες του Προμηθέα, να αφήσουν τα πούπουλα στον Άτλαντα και με τα Φτερά του Αετού να αρχίσουν να πετούν.
Για ένα καθαρό ουρανό και ένα  νησί Φωτεινό
Λέανδρος Λαμπρινός
Ομηρική Πολιτεία
Μάρτιος  2014


Ο Οραματιστής

Δευτέρα 2 Μαρτίου 2015

ΑΚΡΟΒΑΤΕΣ ΤΟΥ ΟΝΕΙΡΟΥ






Έλα στ' όνειρό μου και περπάτησε
κι άμα σταθείς στα ίδια μέρη
κι αν αγαπήσεις τις ίδιες μουσικές
θα πει ότι τυχαία δε βρεθήκαμε
θα πει ότι δε φύσηξε τυχαία
ο άνεμος που σμίγει των ανθρώπων τις ζωές

Μικρό καλοκαίρι, κρυφή πυρκαγιά
βαθιά μες στην καρδιά μου τώρα καις
μικρό καλοκαίρι, κρυφή πυρκαγιά
βαθιά μες στην καρδιά μου σιγοκαίς

Ψεύτικα τραγούδια με κυκλώνουνε
κλείνω τ' αυτιά, κλείνω τα μάτια
και ταξιδεύω μες στο φως άλλου καιρού
και γράφω τ' όνομά σου με το κόκκινο
το κόκκινο μελάνι της αγάπης
και είμ' εδώ κι αντέχω κι ας φυσάει από παντού.

Μικρό καλοκαίρι, κρυφή πυρκαγιά
βαθιά μες στην καρδιά μου τώρα καις
μικρό καλοκαίρι, κρυφή πυρκαγιά
βαθιά μες στην καρδιά μου σιγοκαίς